بخشی از مطالب مطرح شده در « دوره آنلاین طراحی پیشرفته دال و پی در نرم افزار SAFE 2016 »

بخشی از مطالب مطرح شده در « دوره آنلاین طراحی پیشرفته دال و پی در نرم افزار SAFE 2016 »
( https://goo.gl/hdp6Np )
❇️ اصلاح #سختی تیرها به خاطر همپوشانی با دال در نرم افزار #SAFE
✅ در مدلهایی که همزمان دارای #دال و تیر میباشد ، در مدل نرم افزاری موقعیت دال در بالای تیر فرض میشود. اما در واقعیت تراز روی تیر و تراز روی دال با هم یکسان و به همین جهت به اندازه ضخامت دال بر ارتفاع تیر افزوده میشود که این موضوع باعث افزایش غیرواقعی وزن و سختی تیر میشود که بر روی نتایج ، خصوصاً نتایج  تغییر شکل دال تاثیرگذار است. به همین جهت با اعمال ضریب اصلاح سختی و جرم لازم است اثر این همپوشانی خنثی گردد. این ضریب را میتوان در  تیرها اعمال نمود. برای این منظور میتوان جرم و ممان اینرسی بخشی از دال که با تیر همپوشانی دارد را محاسبه و با جرم و ممان اینرسی مورد نظر تیر مقایسه نمود و ضریب اصلاح سختی و جرم تیر را به گونه ای لحاظ کرد که این مقدار از جرم و سختی را از جرم و سختی تیر کاهش دهد. طبیعی است که ضرایب اصلاح سختی دال و تیر هم که در حالت عادی اعمال میشود باید جداگانه در این ضرایب ضرب شود.

برداشت از کانال :

استاد مهندس احمد رضا جعفری

✅ پرسش : آیا میتوان در قسمتهایی از #فونداسیون که مشکل #برش_پانچ وجود دارد از #شمع استفاده نمود ؟

#پرسش_و_پاسخ
✅ پرسش : آیا میتوان در قسمتهایی از #فونداسیون که مشکل #برش_پانچ وجود دارد از #شمع استفاده نمود ؟
✅ پاسخ : بله استفاده از شمع هم میتواند مشکل برش پانچ را رفع نماید. البته به شرطی که ابعاد شمع در حدی باشد که محیط پانچ را پوشش دهد. جدا از این موضوع باید توجه نمود که استفاده از شمع فقط به جهت رفع مشکل برش پانچ ، از نظر اقتصادی قابل توجیه نیست. برای رفع مشکل پانچ ، اگر این مشکل جزئی باشد میتوان با اضافه کردم آرماتور برشی و اگر مشکل حادتر باشد با افزایش موضعی ضخامت فونداسیون در محدوده داخلی محیط پانچ این مشکل را رفع نمود

برداشت از کانال :

استاد مهندس احمد رضا جعفری

پرسش و پاسخ مهندسی 7

 پرسش : در نرم افزار #ETABS 9.74  در طراحی سازه فلزی ترکیبات پیش فرض بطور خودکار وارد طراحی می شود. چکار کنم که فقط ترکیبات خودم اعمال شوند؟
✅ پاسخ :  قبل از اقدام به طراحی #ترکیب_بار های ساخته شده توسط خود را به عنوان ترکیب بارهای طراحی به نرم افزار معرفی کنید و ترکیب بارهای پیش فرض نرم افزار را از ترکیب بارهای طراحی حذف نمایید. در قسمت ترکیب بارهای کنترل #خیز ( #Deflection ) نیز ترکیب بارهای بهره برداری را اضافه کنید و ترکیب بارهای پیش فرض نرم افزار را از آن قسمت حذف نمایید. بعد از انجام این موارد دیگر به صورت خودکار ترکیب بارهای پیش فرض نرم افزار اضافه نخواهد شد.

برداشت از کانال :

استاد مهندس احمد رضا جعفری

پرسش : برای طراحی سازه بتنی احتیاج به طراحی اتصالات نیست؟

پرسش : برای طراحی سازه بتنی احتیاج به طراحی اتصالات نیست؟
✅ پاسخ : #اتصالات در سازه های بتن آرمه با اتصالات سازه های فولادی متفاوت است ولی در سازه های بتنی نیز به شکلی لازم است بحث اتصالات مورد توجه قرار گیرد. از جمله باید به این نکات مهم از #مبحث_نهم مقررات ملی که مرتبط با اتصالات سازه های بتن آرمه است توجه گردد:
1️⃣ ضوابط بند 9-14-10 در مورد #مقاومت_اتکایی که به طور مثال در اتصال ستون به فونداسیون دارای اهمیت است.
2️⃣ ضوابط بند 9-15-13 در مورد #برش_اصطکاکی که برای اتصال دو قسمت سازه بتن آرمه با #اتصال_سرد ( بتن ریزی دو بخش در دو زمان متفاوت انجام شده است ) دارای کاربرد است. به طور مثال در اتصال #دیافراگم سقف به #دیوار_برشی باید به این موضوع دقت گردد و محاسبات لازم برای آن انجام گیرد.
3️⃣  ضوابط فصل 9-21 مبحث نهم در مورد #مهار و #وصله #آرماتور ها . این مورد به طور مثال در محاسبه طول #آرماتور_انتظار ستونها و دیوارهای برشی ، طول لازم برای مهار میلگرد تیرها در داخل ستونها و میلگرد ستونها در داخل #فونداسیون ، محاسبه طول میلگردهای تقویتی و طول همپوشانی میلگردها در محلهای وصله میتواند کاربرد داشته باشد.
4️⃣  ضوابط اتصالات تیر به ستون در قابها مطابق بند 9-23-3-4 برای قابهای خمشی با شکلپذیری متوسط و بند 9-23-3-4 برای شکلپذیری ویژه . ( این ضوابط در شکلپذیری ویژه توسط نرم افزار #ETABS کنترل میگردد. )

برداشت از کانال :

استاد مهندس احمد رضا جعفری

پرسش و پاسخ مهندسی 6

پرسش : نحوه طراحی سازه های با تیرهای #خورجینی به چه شکل است ؟
✅ پاسخ : در این سازه ها ، تیرها و بقیه سازه به صورت جداگانه طراحی میشوند. برای طراحی تیرها هر کدام از طبقات جداگانه در یک فایل طراحی میشوند. در این فایل ستونها حذف شده و به جای آنها تکیه گاه های مفصلی تعریف میشوند و کلیه تیرهای خورجینی به صورت continious و بدون هیچگونه درجه آزادی مدل میشوند. در فایل اصلی اما کلیه تیرها مفصلی مدل شده و ستونها و مهاربندها و تیرهای غیرخورجینی در آن طراحی میشوند. این روش دارای مقداری تقریب است؛ از آن جهت که توزیع نیروی ثقلی بین ستونها با حالت واقعی که تیرها ممتد و به صورت خورجینی مدل میشوند ، متفاوت است. در این حالت بار ستونهای میانی کمتر از حد واقعی و ستونهای کناری بیشتر از حد واقعی به دست خواهند آمد. به همین جهت لازم است که در مورد ستونهای میانی کمی محافظه کارانه عمل کرده و سایز این ستونها کمی بزرگتر انتخاب شوند و در عوض برای ستونهای کناری ، اندکی با اغماض برخورد شود.

برداشت از کانال :

استاد مهندس احمد رضا جعفری

پرسش و پاسخ مهندسی 5

پرسش : من ناظر شهر [...] هستم.اینجا #نقشه های مصوب اجرا نمیشه و دفاتر #نقشه_اجرایی بدون مهر #طراح میدن.تکلیف چیه اگه نقشه ایراد داشته باشه و من تشخیص ندم؟ اینجا میگن موقع #پایان_کار باید طراح تایید کنه و من زیر مهر اون مهر کنم این منطقیه نظر جنابعالی چیه
✅ پاسخ : در قانون چیزی به اسم نقشه اجرایی دارای اعتبار نیست. هر مرحله از کار که به جای نقشه های مصوب نقشه دیگری با هر اسمی شروع به اجرا شد ، #مهندس_ناظر موظف به ارائه #گزارش_تخلف به نهاد صدور پروانه ( به طور خاص #شهرداری ) و رونوشت به #نظام_مهندسی میباشد. پس از آن از ارائه هرگونه گزارش که به نوعی موید اجرای کار با نقشه اجرایی باشد باید خودداری گردد. ادامه کار تنها وقتی مجاز خواهد بود که #مهندس_طراح اقدام به مهر و امضای نقشه های جدید نموده و این نقشه ها توسط نهاد صدور پروانه کتباً تایید گردد. بیتوجهی مهندس ناظر به این نکات میتواند باعث ارجاع مهندس ناظر به #شورای_انتظامی و محکومیت وی گردد.

برداشت از کانال :

استاد مهندس احمد رضا جعفری

پرسش و پاسخ مهندسی 4

#نکات_حقوقی : مستندات ارجاع #مهندس_ناظر به #شورای_انتظامی در #قانون_نظام_مهندسی و کنترل ساختمان در صورت عدم ارایه  یا ارایه با تاخیر  #گزارش_تخلف  #کارفرما یا مجری ذیصلاح نسبت به نقشه های مصوب و یا ارایه گزارش نادرست به مرجع صدور پروانه :
✅ بند 1 از #تخلفات_حرفه_ای : عدم رعایت ضوابط و مقررات #شهرسازی، الزامات #مقررات_ملی_ساختمان ، آیین کارها و آیین­نامه­های لازم­الرعایه و استانداردهای اجباری در انجام #خدمات_مهندسی یا انجام هرگونه فعل یا ترک فعل که مخالف یا متناقض با آنها باشد اعم از آن که مستقیماً یا توسط عوامل تحت مدیریت، کنترل و نظارت شخص صورت پذیرد به مجازات انتظامی از درجه یک تا درجه پنج.
✅بند 9 از #تخلفات_حرفه_ای :  تعلل در تنظیم و تسلیم به موقع گزارش­هایی که به موجب ضوابط و مقررات یا دستور مراجع ذ­­­­ی­صلاح قانونی موظف به تهیه و تسلیم آنها به مراجع ذی­ربط بوده است، به #مجازات_انتظامی از درجه یک تا درجه سه.
✅ بند 10 از تخلفات حرفه ای : صدور گواهی یا ادای شهادت فنی خلاف واقع یا اعلام نظر رسمی و داوری و کارشناسی در موضوعات فنی بدون داشتن صلاحیت لازم به مجازات انتظامی از درجه سه تا درجه پنج.

برداشت از کانال :

استاد مهندس احمد رضا جعفری

پرسش و پاسخ مهندسی 3

 پرسش :  مراحل کنترل #دریفت در #ETABS در سازه های فلزی و بتنی چگونه است؟
✅ پاسخ :
1️⃣  در یک فایل جدید و با تنظیمات زیر #زمان_تناوب سازه برای هر دو جهت اصلی آن را محاسبه کنید:
🔹 برای سازه فلزی اگر از روش #طرح_مستقیم ( #Direct_Analysis ) استفاده شده است ، باید کاهش #سختی سازه را در این روش در تنظیمات طراحی غیرفعال کنید
🔹 در سازه بتن آرمه #ضریب_اصلاح_سختی دیوارهای برشی و ستونها را برابر 1 و تیرها را برابر 0.5 تنظیم نمایید.
🔹 بعد از آنالیز سازه میتوان از نتایج نرم افزار ، زمان تناوب سازه در مودهای مختلف را برداشت نمود. هر زمان تناوب در یک جهت اصلی از نوسان سازه دارای اثر بیشتری است که این موضوع با توجه به #جرم_مودی هر کدام از سه جهت اصلی ( جابه جایی در دو جهت اصلی صفحه xy و دوران حول محور z ) مشخص میشود. بر این اساس مشخص میشود که کدام زمان تناوب ها مربوط به جهت x و y هستند.
2️⃣ با مشخص شدن زمان تناوب تحلیلی سازه در هر یک از دو جهت مقادیر ضریب زلزله و ضریب K ( جهت توزیع نیروی زلزله در ارتفاع سازه ) بر اساس این زمان های تناوب استخراج میشود. برای سازه های با سطح اهمیت خیلی زیاد ، زمان تناوب تحلیلی نباید بیشتر از 1.25 زمان تناوب تجربی در نظر گرفته شود.
3️⃣ بر اساس این ضرایب زلزله در صورتی که مجاز به تحلیل استاتیکی باشیم  به روش استاتیکی و یا دینامیکی و در غیر این صورت فقط به روش دینامیکی سازه را تحلیل مینماییم. در روش دینامیکی مقدار برش پایه بر اساس برش پایه به دست آمده در مرحله قبل بر حسب منظمی یا نامنظمی سازه و نوع نامنظمی بر حسب 100 یا 90 یا 85 درصد برش پایه استاتیکی همپایه میشود. ( همپایه سازی بر اساس مولفه برش پایه دینامیکی در جهت نیروی زلزله استاتیکی انجام میشود. ضریب همپایه سازی نباید کوچکتر از یک اختیار شود)
4️⃣ بررسی میشود که سازه دارای نامنظمی پیچشی است یا خیر. این موضوع بر اساس نسبت جابه جایی نسبی ماکسیمم به جابه جایی نسبی میانگین طبقات در تحلیل استاتیکی یا دینامیکی ( بر اساس جابه جایی های راستای زلزله ) انجام میشود. طبعاً در صورت وجود نامنظمی پیچشی لازم است که #برون_از_مرکزیت_اتفاقی نیروی زلزله نیز مطابق ضوابط  #آیین_نامه_2800 تشدید گردد. در سازه های بتنی کنترل دریفت در  فایلی انجام میشود که طراحی سازه در آن انجام شده است و ضرایب سختی مطابق آن فایل و با ضریب زلزله جدید به دست آمده از مرحله قبل انجام میشود. در سازه های فولادی کنترل دریفت در فایلی انجام میشود که در آن کاهش سختی غیرفعال شده است.
5️⃣ در صورت عدم وجود #نامنظمی_پیچشی ، دریفت در مرکز جرم طبقات و در غیر این صورت در امتداد لبه های کناری طبقه ( در سمتی که جابه جایی نسبی بیشتری وجود دارد) کنترل میگردد. مقادیر به دست آمده از نرم افزار ، در ضریب Cd ضرب میشود و با مقدار مجاز مقایسه میشود. ضریب Cd  با توجه به سیستم مقاوم جانبی سازه در هر یک از دو جهت از آیین نامه 2800 (جدول 3-4 ) استخراج میشود. مقدار مجاز دریفت در سازه های تا 5 سقف 0.025 و بیشتر از آن 0.02 است.

پرسش و پاسخ مهندسی2

 پرسش : آیا #مجری_ذیصلاح در حالتی که مالک نسبت به انجام تعهدات مالی خود در برابر مجری ذیصلاح کوتاهی کرده است، میتواند از ارایه #شناسنامه_فنی_و_ملکی_ساختمان تا تسویه مالی اجتناب نماید ؟
✅ پاسخ:
1️⃣ مطابق بند 19-1-15 از فصل ششم #مبحث_دوم مقررات ملی ساختمان « استنکاف از ثبت اطلاعات ساختمان از جانب طراحان ، ناظران و مجریان به عنوان #تخلف محسوب و توسط سازمان استان قابل پیگرد می باشد.
2️⃣ مطابق ماده 24 از فصل  هشتم مبحث دوم مقررات ملی ساختمان «در صورت تاخیر صاحب کار در پرداخت حق الزحمه و مطالبات مجری با توجه به نوع قرارداد و شرایط خاص آن بیش از 45 روز »  « مجری می تواند قرارداد را با اخطار کتبی 15 روزه قبلی فسخ کند » . در این صورت باید اقدامات بعد از #فسخ_قرارداد مطابق ماده 25 از فصل هشتم مبحث دوم انجام گیرد. مطابق این ماده « فسخ قرارداد موجب رفع مسوولیتهای مجری و ناظر در مورد آن قسمت از کار که توسط آنها انجام و نظارت شده است نمیگردد. »
3️⃣ مطابق ماده 26 از فصل 8 مبحث دوم مقررات ملی ساختمان در صورت فسخ قرارداد به دلایلی از جمله عدم انجام تعهدات مالی توسط مالک ، « صاحب کار موظف به پرداخت خسارت وارده طبق مفاد پیش بینی شده در شرایط خصوصی قرارداد می باشد. »
🔚 بر اساس موارد فوق میتوان نتیجه گرفت که مجری تا مرحله ای که هنوز قرارداد فسخ نشده است ، نسبت به کارهای انجام شده دارای مسئولیت بوده و طبعاً باید وظایف ناشی از این مسئولیت از جمله ارایه شناسنامه فنی و ملکی ساختمان را انجام دهد؛ مگر آنکه در شرایط خصوصی پیمان به صراحت در این مورد شرایطی پیش بینی شده باشد که بر اساس آن ، تا زمان تسویه تمام یا بخشی از مطالبات مجری ذیصلاح ، مجری مکلف به ارایه شناسنامه فنی و ملکی به مالک نباشد. در غیر اینصورت مجری موظف به ارایه شناسنامه فنی و ملکی و انجام دیگر وظایف خود مطابق شرایط قرارداد میباشد و البته میتواند با مراجعه به مراجع قضایی اقدام به شکایت از مالک ، به دلیل عدم انجام تعهدات قانونی،  نماید

 #نکته_آموزشی برای #تازه_کارها : مراحل کلی طراحی یک سازه بتنی با سیستم #قاب_خمشی با #شکلپذیری متوسط و سقف تیرچه بلوک ( بخش سوم )
6️⃣1️⃣ یکی از مواردی که بعد از پایان مراحل طراحی سازه ( توضیح داده شده در بخش اول و دوم ) لازم است انجام گیرد ، بررسی #ضریب_نامعینی سازه است. این ضریب را در ابتدای طراحی سازه میتوان حدس زد ولی برای تخمین دقیق آن به اطلاعات نهایی سازه نیاز است. این ضریب مطابق آیین نامه 2800 میتواند عدد 1 یا 1.2 باشد. این ضریب در نیروی زلزله وارد بر سازه ضرب میشود و البته لازم نیست در مواردی مثل کنترل دریفت اعمال گردد. در مورد سازه های با سیستم #قاب_خمشی در عمده موارد این ضریب برابر یک میباشد. در موارد زیر ممکن است این ضریب برای سیستم قاب خمشی عددی غیر از 1 و برابر 1.2 شود:
🔹 سازه دارای #نامنظمی_پیچشی_شدید باشد. 
🔹 با  مفصلی کردن اتصالات یکی از تیرها ، در سازه نامنظمی پیچشی شدید به وجود آید.
🔹 با مفصلی کردن اتصالات یکی از تیرها ، مقاومت جانبی طبقه حداقل 33 درصد دچار کاهش گردد.
🔺موارد بالا باید در طبقاتی کنترل شوند که مقدار برش ناشی از نیروی زلزله در آن طبقات بیشتر از 35 درصد برش پایه باشد.
7️⃣1️⃣ برای کنترل موارد بالا به شکل زیر عمل میکنیم :
🔹در طبقاتی که برش طبقه ناشی از نیروی جانبی از 35 درصد برش پایه بیشتر است، تیری را انتخاب نمینماییم و اتصال آن را مفصلی میکنیم. این تیر ترجیحاً در سمتی از طبقه  انتخاب میشود که حذف آن باعث افزایش نامنظمی پیچشی میشود و طبعاً بهتر است بیشترین فاصله تا مرکز جرم را داشته باشد. برای اینکه حذف سختی این تیر اثر بیشتری روی نامنظمی سازه داشته باشد ، بهتر است تیری با ممان اینرسی بالاتر و طول کمتر انتخاب شود. بعد از حذف این تیر سازه آنالیز و نامنظمی پیچشی شدید آن بررسی میشود. این کنترل برای هر یک از دو جهت اصلی سازه تکرار میشود. اگر سازه در پلان تیپ نباشد باید در طبقات مختلف این مساله تکرار شود.
🔹 در این مرحله مشابه مرحله قبل عمل میشود اما تیری که مفصلی میشود، با این معیار انتخاب میشود که بیشترین جذب نیروی جانبی را داشته باشد. طبعاً تیرهایی انتخاب میشوند که سختی بالاتری دارند. به بیان دیگر طول کمتر و ممان اینرسی بالاتری داشته باشند. کنترل افت مقاومت طبقات نیاز به روشهای دقیق تحلیل غیرخطی از جمله روش تحلیل پوش آور دارد. به عنوان یک روش تقریبی و محافظه کارانه میتوان میزان آرماتور مورد نیاز تیرها و ستونها و یا نسبت D/C ستونها ،تنها ناشی از ترکیب بار شامل بار زلزله ( بدون حضور بار ثقلی ) را معیار قرار داد. میزان افزایش در موارد فوق نسبت به حالت عادی در بدترین حالت اگر از 33 درصد کمتر باشد میتوان از اعمال ضریب نامعینی صرفنظر کرد.  اگر در طبقه تیرها تقریباً از نظر سختی به صورت مشابه باشند، در صورت وجود لااقل سه دهانه مقاوم ( که این سه دهانه حتی میتواند در یک قاب قرار گیرند ) عملاً شرایط این قسمت تامین میگردد و نیازی به کنترل ضابطه این قسمت نیست.
پایان بخش سوم - ادامه دارد

برداشت از کانال :

استاد مهندس احمد رضا جعفری

پرسش و پاسخ مهندسی

 پرسش : یکی دو نقشه با سازه 90 انجام دادم دیدم درجایی که تیر دو دهانه که #میلگرد_تقویتی در یکی از دو دهانه مجاور نیاز بوده و در دهانه مجاور دیگر نیاز نیست فقط به اندازه #طول_گیرایی باید در دهانه مجاور ادامه یابد در صورتی که سازه 90 تا بیش از یک سوم دهانه ای که نیاز به تقویتی ندارد ادامه میدهد آیا کار من اشتباه بوده یا سازه 90؟
✅ پاسخ : در مورد قطع آرماتور باید به ضوابط زیر از #مبحث_نهم مقررات ملی توجه گردد :
1️⃣ مطابق بند 9-21-3-3-2 اگر #آرماتور مورد نظر برای خمش منفی باشد ، حداقل یک سوم #آرماتور_خمشی منفی موجود در تکیه گاه باید تا محل نقطه عطف منحنی تغییر شکل عضو ادامه داده شود و از این محل به اندازه d ( ارتفاع موثر مقطع ) و یا 12db ( دوازده برابر قطر میلگرد ) و یک شانزدهم طول دهانه هر کدام بزرگتر است ادامه یابد.
2️⃣ مطابق بند 9-21-3-1-5 آرماتور خمشی را نمیتوان در ناحیه کششی قطع نمود مگر آنکه یکی از شرایط ذکر شده در بند فوق تامین شده باشد. باید توجه نمود که با توجه به رفت و برگشتی بودن نیروهای جانبی وارد بر سازه در عمده موارد ، هر دو وجه تیرها میتوانند لااقل در یکی از ترکیبات بارگذاری تحت کشش بوده و شامل محدودیت های این بند گردند.
🔚 بر اساس موارد فوق توصیه میشود که آرماتورهای تقویتی تکیه گاه تا حدود 30 درصد طول دهانه بزرگتر دو سمت تکیه گاه ادامه یابند ؛ در غیر این صورت شرایط بندهای فوق باید بررسی شده و با ارضاء شرایط فوق اقدام به کاهش طول آرماتورهای تقویتی نمود.

برداشت از کانال :

استاد مهندس احمد رضا جعفری