تفاوت سازه نگهبان خرپایی متقابل و سازه نگهبان خرپایی معمولی چیست؟
سلام.
سازه نگهبان خرپایی متقابل ، یکی از انواع سازه نگهبان است. البته این نوع سازه نگهبان کمتر اجرا می شود. اما در بعضی از شرایط، مجری ساختمان ناگزیر به اجرای این نوع سازه نگهبان است.
مراحل اجرای این سازه نگهبان شبیه سازه نگهبان خرپایی معمولی است. در مقاله قبلی با نجوه اجرای این نوع سازه نگهبان آشنا شده اید. آن مقاله را نیز می توانید از اینجا ببینید:
«سازه نگهبان خرپایی چیست؟| روش های اجرای سازه نگهبان خرپایی»
تفاوت سازه نگهبان خرپایی متقابل و سازه نگهبان خرپایی معمولی چیست؟
حذف عضو مایل:
در سازه نگهبان خرپایی متقابل از اجرای عضو مایل خبری نیست. ستون های سازه نگهبان با اجرای یک پل فلزی به ستون های سازه نگهبان روبه رو اتصال یافته و مهار می شود. به همین دلیل نیز به آن «سازه نگهبان خرپایی متقابل می گویند.»
تخلیه شانه خاکی:
در گودهایی که سازه نگهبان متقابل، اجرا می شود، معمولاً شانه خاکی به طور کامل برداشته می شود. بنابراین، کلیه بار ناشی از خاک و سربارها ( ساختمان های مجاور گود) توسط سازه نگهبان تحمل می گردد. پس در طراحی این نوع سازه نگهبان باید دقت بیشتری انجام داد.
اجرای یکپارچه فونداسیون:
با برداشتن شانه خاکی، فونداسیون به صورت یکپارچه آرماتور بندی و بتون ریزی خواهد شد. که این یکی از مزیت های اجرای سازه نگهبان سازه نگهبان خرپایی متقابل است. البته در سازه نگهبان های معمولی نیز امکان، با پیش بینی تمهیداتی وجود دارد. که معمولاً سازندگان زیر بار انجام آن نمی روند.
نیاز به مهندس مجری با کفایت و تجربه کافی:
اجرای همچین سازه نگهبانی،به مهارت و تجربه بالایی نیاز دارد. در این مقاله یک بررسی موردی خواهیم داشت از یک پروژه انجام شده. در این پروژه از سازه نگهبان خرپایی متقابل، برای پایدار سازی جداره های گود استفاده شده است.
مهندس مجری این پروژه جناب آقای مهندس میرفلاح، از همکاران و مهندسینِ بسیار با تجربه می باشد. این پروژه در سال ۹۳ – ۹۴ در محدوده هفت تیر تهران اجرا شده است.
مشخصات پروژه:
-
ابعاد زمین: ۴۰×۱۲ متر
-
عمق گودبرداری: ۱۰٫۵ متر
-
هزینه تمام شده سازه نگهبان: ۴۰ میلیون تومان( طراحی- خرید- ساخت و نصب)
عرض زمین به نسبت طول آن کم است. و عمق گودبرداری به نسبت زیاد. فرض کنید در این پروژه بخواهیم سازه نگهبان خرپایی به شیوه معمول اجرا کنیم. اعضای مورب سازه نگهبان، از هر طرف حداقل ۵ متر از فضای گود برداری را اشغال می کنند. ( با درنظر گرفتن شیب ۱ به ۲)و تنها دو متر از زمین به صورت خالی باقی می ماند.
در چنین شرایطی عملاً اجرای سازه نگهبان خرپایی به شیوه معمول امکان پذیر نیست.
مراحل اجرای سازه نگهبان خرپایی متقابل
اجرای چاهک ها:
قبل از گودبرداری چاهک هایی برای اجرای عضو عمودی اجرا می شود. این چاهک ها درست بیخ جداره گودبرداری اجرا می شود. فواصل و عمق اجرای چاهک ها نیز باید دقیقاً مطابق طراحی باشد.
ساخت مقاطع سازه نگهبان:
معمولاً مقاطع سازه نگهبان خرپایی متقابل به صورت دوبل طراحی می شود. سر بار و بار جانبی ناشی از ساختمان های مجاور و بار جانبی خاک در این پروژه زیاد است. لذا طراح برای تقویت ستون سازه نگهبان، از ورق تقویتی نیز استفاده کرده است.
انتهای ستون های سازه نگهبان نیز که قرار است داخل بتن قرار بگیرد، برش گیر هایی اجرا شده است. این برش گیر ها، برای افزایش گیرداری میان سازه نگهبان و ستون طراحی می شود.
اجرای ستون های عمودی سازه نگهبان:
مقاطع سازه نگهبان خرپایی متقابل، بزرگ و طویل هستند. برای سوار کردنِ ستون ها و سایر مقاطع، باید از جرثقیل، استفاده کرد. هزینه هر روز عملیات با جرثقیل سنگین است. همه چیز باید از قبل آماده باشد تا میزات تاخیر در عملیات جرثقیل به حداقل برسد.
در این تصویر ستون عمودی سازه نگهبان در حال قرار گیری در محل خود است. مهندس مجری نیز، در حال بررسی قرار گرفتن آن است. ستون های عمودی در دو وجه رو به رو، دقیقاً مقابل هم اجرا شوند. در این مرحله اهمیت دارد که ستون ها دقیقاً در محل تعیین شده اجرا گردند.
خاکبرداری اولیه به منظور اجرای پل ها:
در این مرحله، قسمتی از گودبرداری به عمق ۱٫۵ تا ۲ متر حفر می شود. این کار با استفاده از بیل مکانیکی یا لودر انجام می شود.
اجرای پل های سازه نگهبان خرپایی متقابل:
حال باید پل های افقی بین ستون های سازه نگهبان، اجرا شود. در این پروژه این پُل ها به صورت خرپاهایی که در تصویر می بینید، طراحی شده است. در دهانه های بلند، یکی از بهترین گزینه ها استفاده از پُل(تیر) های خرپایی است.
ستون های سازه نگهبان خرپایی متقابل، بهتر است ،دقیقاً رو به روی هم باشند. در این حالت، از تمام ظرفیت پل ها، برای انتقال نیروی جانبی، بهره گرفته می شود. اما اگر پل ها کمی مایل باشند، نیروی عکس العمل به دو مولفه تبدیل می شود. نیروی دو مولفه ای، بر تعادل سازه نگهبان، اثر منفی دارد.
خاک برداری قسمت میانی:
حال نوبت به خاک برداری قسمت میانی پروژه می رسد. برای این کار در قسمت ورودی پروژه یک رمپ خاکی احداث می گردد. لودر می توانند از طریق این رمپ، به توده خاک های زیر پل ها، دسترسی پیدا کند. به سرعت عملیات خاک برداری میانی، اجرا می گردد. سپس شانه خاکی نیز برداشته می شود.
تکمیل سایر بخش های سازه نگهبان:
برای این سازه نگهبان المان های دیگری نیز طراحی شده است. با تخلیه شانه خاکی، این المان ها نیز تکمیل می شود.
در این پروژه، هر یک از پُل های خرپایی، به پل های مجاور نیز اتصال یافته اند. این کار برای استحکام بیشتر سازه نگهبان بسیار مفید است.
ستون های سازه نگهبان خرپایی نیز، به صورت بادبندی به یکدیگر متصل می شوند. پشت ستون ها و مهاربندها نیز باید با استفاده از مصالح و ملات کاملاً پر شود. با این کار تکیه کامل جداره گود بر سازه نگهبان تامین می گردد.
بهتر است، بعد از تخلیه شانه خاکی، روی جداره گودبرداری، ملات پاشی انجام شود. این کار از نفوذ هوا داخل خاک جلوگیری می کند. نفوذ هوا به داخل خاک، به مرور زمان تخلخل آن را افزایش می دهد. با افزایش تخلخل خاک، استحکام آن کم می شود.
برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد ارزیابی خاک پروژه این مقاله کوتاه می تواند مفید باشد:
ادامه عملیات اجرایی(اجرای بتن مگر):
اجرای سازه نگهبان خرپایی متقابل و گودبرداری به پایان رسیده است. اکنون، به کف مورد نظر گودبرداری رسیده ایم. حالا نوبت به انجام عملیات تسطیح خاک و اجرای بتن مگر است.
حمل مصالح پای کار( شروع آرماتوربندی فونداسیون)
حالا زیر سایه سازه نگهبان خرپایی متقابل، عوامل اجرایی (آرماتور بندها) به راحتی می توانند بدون مزاحمت کار خود را انجام دهند.مصالح( میلگرد و …) به راحتی می تواند پای کار آورده شود.
برچیدن سازه نگهبان:
این پروژه به صورت اسکلت فلزی اجرا می شود. در این پروژه، به دلیل وجود بیش از ۲ زیر زمین، اجرای دیوار حائل ضروری است. سازه نگهبان خرپایی متقابل ، تا اجرای ستون ها و دیوار حائل، تا طبقه همکف، به همان صورت باقی خواهد ماند. پس از خروج پروژه از گود، سازه نگهبان خرپایی متقابل نیز، برچیده می شود.
