توضیح روش تاپ دان

توضیح روش تاپ دان
امروزه با توجه به بالا رفتن جمعیت، ارزش زمین
نیز بالاتر رفته است که به موجب آن، بلند مرتبه سازی رواج بیشتری یافته است.  اکثر سازه های بلند مرتبه بمنظور تامین پارکینگ و جانمایی تجهیزات تاسیساتی دارای گودهای عمیقی  هستند.جهت اجرای گودبرداری های عمیق، میبایست همزمان با شروع گودبرداری اقدام به پایدارسازی گود و تثبیت خاک زمینهای مجاور توسط یکی از روشهای متعارف همانند انکراژ، نیلینگ، اجرای سولجر پایل و یا اجرا به روش تاپ دان نمود.


 شرایط ژئوتکنیکی ساختگاه، ملاحظات طراحی و همجواری پروژه از جمله مواردی است که در تعیین روش اجرای ساختمانها باید در نظر گرفته شود. در مواردی که امکان اخذ رضایت از همسایه های مجاور گوبرداری وجود نداشته و یا مقابله با تراز بالای سطح آب زیرزمینی در پروژه مطرح باشد تقریباً تنها روش مطمئن و قابل اجرا روش تاپ دان است.

تاریخچه روش تاپ دان
یکی از روشهای نوین پایدارسازی گودهای عمیق استفاده از روش خودمهار تاپ-دان (TOP-DOWN) می باشد. روش اجرای تاپ دان در آیین نامه BS:8002:1994  انگلستان برای سازه های نگهبان ارائه شده و یک روش اجرای ابتکاریست که از اوایل دهه 90 میلادی به تصویب رسید و از سال 2001 میلادی تاکنون در کشورهای مختلفی چون انگلستان، امریکا، فنلاند، چین، روسیه، ویتنام، سنگاپور و ایران بر اساس نیاز ساختگاه مورد استفاده قرار گرفته است.



روش تاپ دان (TOP-DOWN) با توجه به خود مهار بودن اطمینان بسیار بالایی در ساخت داشته و می تواند به خوبی نیاز های کارفرمای محترم را برآورده نماید.

در روش تاپ دان(TOP-DOWN) اجرای سازه در تراز زیر پی زمین توام با خاکبرداری و گودبرداری می باشد. همچنین امکان اجرای روسازه بالاتر از سطح زمین همراه با پیشروی طبقات زیرزمین فراهم است. اساساً روش تاپ دان به طور قابل توجهی احتمال وارد شدن خسارت به سازه های همجوار که به تغییر شکلها و حرکت خاک حساسند را از بین میبرد. همچنین به دلیل روند اجرای همزمان رو به بالا و رو به پایین سرعت انجام پروژه بطور قابل توجهی افزایش یافته و موجب کاهش استفاده از منابع و آلودگی شده و منجر به بهره وری بیشتر در هزینه ها خواهد شد.


مراحل اجرای روش تاپ دان (TOP-DOWN) به ترتیب زیر انجام می پذیرد:

1- اجرای شمع های درجا به عنوان ستونهای زیر زمین و سیستم سازه نگهبان پیرامونی


2-  انجام حفاری زمین تا تراز زیر پی و نصب ستونهای پیش ساخته بتنی یا فولادی


3- اجرای همزمان دیوارهای حائل و سقف طبقه همکف به همراه اجرای عایق


4-  شروع خاکبرداری از طبقه زیر همکف و آماده سازی جهت اجرای طبقه زیرزمین که در صورت داشتن تعداد طبقات زیرزمین بیشتر این فرایند تکرار میگردد.


5- در مرحله آخر فونداسیون سازه اجرا شده و بازشدگی های ایجاد شده در دال سقفها ( جهت انتقال خاک) بسته میشود و سازه زیرزمین تکمیل میگردد.

در ساخت یک سازه با روش تاپ دان باید علاوه بر کنترلهای متداول سازه ای، همزمان ملاحظات ژئوتکنیکی  نیز در فرایند طراحی و اجرای سازه وارد شود. به این منظور باید سازه هم توسط یک مهندس سازه و یک مهندس ژئوتکنیک کنترل و طراحی شود. نادیده ماندن برخی عوامل مختلف در فرایند کنترل و طراحی که بعدها در شرایط ساخت به سازه تحمیل خواهد شد عواقبی گاه جبران ناپذیر را در پی خواهد داشت. بنابراین با استفاده از کنترل دقیق مدلسازی صحیح و در نظر گرفتن همزمان ملاحظات ژئوتکنیکی و سازه ای میتوان از بروز خسارت جلوگیری نمود.