آموزش روش تاپ دان
-- کوپلر در گیلان - کوپلر در رشت - کوپلر در لاهیجان-وصله دو میلگرد -وصله
مکانیکی-وصله میلگرد انتظار -کوپلر در مازندران - کوپل در رامسر -انجام
کلیه خدمات تخصصی عمران- اتصال میلگرد - اتصال دو میلگرد به صورت وصله
مکانیکی در گیلان و مازندران - مهندس شهاب فلاح چای -09120215547
گچ
ساختمانى از پختن و آسیاب کردن سنگ گچ به دست مى‌آید. سنگ گچ کانى کلسیم
دارى (کلسیم سولفات آب دار) است که در طبیعت، به وفور و تقریباً در تمام
نقاط ایران یافت مى‌شود. سنگ گچ از سنگ‌هاى رسوبى با درجه‌ى سختى ٢ است که
به دلیل میل ترکیبى شدید به طور خالص یافت نمى‌شود و بیشتر به صورت مخلوط
با آهک و خاک رس یا ترکیب با کربن یا اکسیدهاى آهن یافت مى‌شود. سنگ گچ‌هاى
خالص سفید رنگ‌اند.
مصارف گچ
مصارف گچ
زیاد است و از گچ ریزى براى پیاده کردن نقشه ساختمان تا ساختن انواع
ملات‌هاى گچى و سفیدکارى، سنگ کارى، مجسمه سازى، گچ برى، اجراى ابزارهاى
گچى و صنعت سیمان سازى استفاده می‌کنند.
ملات گچ و خاک را در اندود آستر روى دیوار و زیر سقف و ساختن طاق ضربى و ملات گچ خالص را در سفید کارى و گچ برى مصرف مى‌کنند.
ویژگى‌هاى گچ
رنگ گچ ساختمانى سفید است و سطح پوشیده شده‌ى با آن را مى‌توان با رنگ
لعابى یا پلاستیکى یا روغنى رنگ کرد. در دوره‌ى صفویه به ملات گچ رنگ اضافه
مى‌کردند و اندود رنگى پساز خش کشدن رنگش باقى مى‌ماند.
گچ گرما و صدا را پخش نمى‌کند و در برابر آتش سوزى مقاوم است. ملات گچ
یخ نمى‌زند و مى‌توان تا سرماى زیر ده درجه سانتى گراد در کار بنایى از آن
استفاده کرد.
با اضافه کردن افزودنى‌ها مانند نمک طعام، گرد آهک و سریش مى‌توان زمانِ گیرایش گچ راسریع‌تر نمود یا آن را به تأخیر انداخت.
ملات گچ ساختمانى هنگام گرفتن یک درصد حجمش زیاد مى‌شود و همه سوراخ‌هاى
ریزپوسته رو مالى پر مى‌شود. از این رو مى‌توان سطح‌هاى بزرگ را بدون این
که ترک بخورد اندود کرد.
سطح بیرونى گچ چون پوک نیست و سوراخ ندارد قارچ نمى‌زند و حشره در آن
لانه نمى‌کند. گچ در برابر نفوذ رطوبت ضعیف است و اگر این پوسته آب بمکد و
آب به آستر برسد گچ طبله مى‌کند و باید آن را کند و دوباره تجدید نمود.
ملات گچ با فلزات سولفات درست مى‌کند. از این رو در پوشش‌هاى طاق ضربى براى پیش گیرى باید تیر آهن را به خوبى با ضد زنگ رنگ کرد.
گچ پلیمری پاششی
کاربرد گچ ساختمانی جهت سفیدکاری و یا گچ خاک به طریق دستی بدلیل گران
بودن ساعت کاری و کافی نبودن سرعت گچ کاری بخصوص در پروژه‌های بزرگ در
کشورهای مختلف موجب شده است که هر روز استفاده از گچ پاششی گسترده‌تر شود.
لذا به این منظور ماشین گچ پاش ساخته شده گچ به وسیله آن گچ بر روی دیوار
پاشیده می شود.
پایه اصلی گچ پاششی گچ خالص چند فازی یا گچ بتا است که با افزودنی‌های خاصی گچ کندگیرتر (گچ دیرگیر) میشود.
روش انجام گچ کاری با استفاده از گچ پلیمری پاششی
ماشین گچ پاش بصورتی طراحی شده که گچ را با نسبت خاصی با آب مخلوط کرده
سپس دستگاه گچ پاش با پمپی که در آن خمیر گچ را توسط لوله مخصوص به سر نازل
گچ پاش هدایت کرده و در سر نازل لوله دیگری که به پمپ هوای فشرده متصل
است، مخلوط هوای فشرده و خمیر گچ را بدیدن وسیله یک یا دو لایه به ضخامت ۲
ال ۱۲۰ میلیمتر به دیوار می‌پاشد.
سپس لایه گچ را توسط شمشه‌های دستی صاف کرده و همچنین تراز می‌نمایند.
روش گچ کاری با گچ پاششی بیشتر برای فضاهای بزرگ مقرون به صرفه است.
زمان گیرش گچ پاششی برای کارهای برزگ و سطوح بیشتر در نظر گرفته شده و
با افزودنی نگهدارنده آب (کلویید هیدروفیل) از خارج شدن سریع آب محتوی در
گچ جلوگیری بعمل آمده تا خمیر گچ خاصیت قابل کار بودن را دارا باشد.
فولاد از مهمترین مصالح ساختمانی
است. مشخصات مهم فولاد که آن را نسبت به سایر مصالح ساختمانی ممتاز
ساخته، مقاومت زیاد، شکل پذیری و یکسان بودن مقاومت آن در فشار و کشش
است. در کنار مزایای فوق، فراوانی معادن سنگ آهن نیز از عوامل موثر در
عمومیت یافتن مصرف فولاد است. مهم ترین ویژگی رفتاری فولاد، نمودار تنش –
کرنش آن تحت آزمایش کشش است. که از روی این نمودار تنش تسلیم یا جاری شدن
فولاد به دست می‌آید.
انواع فولادها
فولاد کربن دار به فولادی اطلاق میشود که علاوه بر آهن، حداکثر درصد
کربن و آلیاژهای مختلف آن شامل کربن ۱/۷٪، منگنز ۱/۶۵٪ ، سیلیکن ۰/۶٪، و
مس ۰/۶٪ است.
کربن و منگنز عناصر اصلی افزایش نسبت به آهن خالص هستند. فولادهای کربن
دار حد فاصل آهن خالص (صفر درصد کربن) و چدن (۱/۷ ٪) بر حسب درصد کربن به
شرح زیر است.
فولاد کم کربن : مقدار آن کمتر از ۰/۱۵ ٪ است.
فولاد با کربن ملایم: مقدار آن حدود ۰/۱۵ الی ۰/۲۹ درصد است.
فولاد با کربن متوسط : مقدار آن حدود ۰/۳ الی ۰/۵۹ درصد است.
فولاد با کربن زیاد: مقدار آن حدود ۰/۶ الی ۱/۷ درصد است.
فولاد نرمه ساختمانی (فولاد ساختمانی)
این فولاد در رده فولاد با کربن متوسط قرار دارد. این نوع فولاد دارای
پله تسلیم مشخص بوده و پروفیل‌های ساختمانی بر اساس آن ساخته شده‌اند.
افزایش درصد کربن باعث افزایش تنش تسلیم، کاهش شکل پذیری و مشکلات در جوش پذیری میشود.
در صورتی که مقدار کربن از ۰/۳ درصد تجاوز نماید عمل جوشکاری پر خرج شده
و احتیاج به پیش گرمایش، پس گرمایش و الکترودهای خاص خواهد بود.
انواع سازه‌های ساختمانی
قاب‌های خمشی (قاب‌های پیوسته)
در این نوع قاب‌ها اتصال تیر به ستون به اندازه کافی صلب است به طوری که
در تغییر شکل قاب، زاویه اولیه بین تیر و ستون بدون تغییر باقی می‌ماند.
قاب‌های ساده
در این نوع قاب‌ها اتصال تیر به ستون مفصل است و صلبیت ندارد. این اتصالات می‌توانند آزادانه دوران کند.
قاب‌های مهاربندی شده
اگر در قاب‌های ساده برای تحمل نیروهای جانبی (باد و زلزله) از عضوهای
مورب (مهاربند) استفاده شود، قاب را مهاربندی شده می‌گویند، این قاب‌ها به
دو دسته زیر تقسیم می‌شوند.
قاب‌های مهاربند هم محور (CBF)
قاب‌های مهاربند بورن محور (EBF)
قاب‌های مرکب (ترکیبی)
اگر اتصال تیر به ستون از نوع صلب باشد و از سیستم‌های مهاربندی شده نیز استفاده شود، قاب را ترکیبی می‌گویند.
مزایای سازه‌های فولادی
مقاومت زیاد
مقاومت قطعات فلزی زیاد بوده و نسبت مقاومت به وزن از مصالح بتن بزرگتر
است به این علت در دهانه‌های بزرگ سوله‌هاو ساختمان‌های مرتفع،
ساختمان‌هایی که بر زمین‌های سست قرار می‌گیرند، حائز اهمیت فراوان است.
خواص یکنواخت
از یکنواخت بودن خواص فلز می‌توان اطمینان حاصل کرد که خواص آن بر خلاف
بتن با عوامل خارجی تحت تاثیر قرار نمی‌گیرد. اطمینان در یکنواختی خواص
مصالح در انتخاب ضریب اطمینان کوچک موثر است که خود صرفه جویی در مصرف
مصالح را باعث میشود.
دوام
دوام فولاد بسیار خوب و مناسب است. ساختمان‌های فلزی برای مدت طولانی قابل بهره‌برداری خواهد بود.
خواص ارتجاعی
خواص ارتجاعی فولاد با تقریب بسیار خوبی مصداق عملی دارد فولاد تا
تنش‌های بزرگی از قانون هوک به خوبی پیروی می‌کند. مثلا ممان اینرسی یک
مقطع فولادی را می‌توان با اطمینان در محاسبه وارد نمود حال اینکه در مورد
مقطع بتنی ارقام مربوطه چندان معین و قابل اطمینان نیست.
شکل پذیری
از خاصیت مثبت مصالح فلزی شکل پذیری آن است که قادرند تمرکز تنش را در
مقابل این نیروها که فوق العاده ضعیف‌اند، در هنگام خرابی از
تخریب ناگهانی و خطرات آن جلوگیری کنند.
پیوستگی مصالح
قطعات فلزی با توجه به مواد متشکله آن پیوسته و همگن است ولی در قطعات
بتنی صدمات وارده در هر زلزله به پوشش بتنی روی سطح میلگرد وارد میشود،
قابل کنترل نبوده و احتمالاً ساختمان در پس لرزه یا زلزله بعدی ضعف بیشتر
داشته و تخریب میشود.
تقویت پذیری و امکان مقاوم سازی
اعضای ضعیف ساختمان فلزی را در اثر محاسبات اشتباه، تغییر مقررات و
ضوابط اجرا، می‌توان با جوش یا پرچ یا پیچ کردن قطعات جدید تقویت نمود
یا قسمت یا دهانه‌های جدید را اضافه کرد.
شرایط آسان ساخت و نصب
تهیه قطعات فلزی در کارخانجات و نصب آن در موقعیت شرایط جوی متفاوت با تمهیدات لازم قابل اجرا است.
اشغال فضا
در دو ساختمان مساوی از نظر ارتفاع، ابعاد ستون و تیرهای ساختمان‌های
فلزی از نظر ابعاد کوچکتر از ساختمان‌های بتنی است. سطح اشغال یا فضای مرده
در ساختمان‌های بتنی بیشتر ایجاد میشود.
ضریب نیروی لرزه‌ای
حرکت زمین در اثر زلزله موجب اعمال نیروهای درونی در اجزا ساختمان میشود. در قاب‌های بتن مسلح که وزن بیشتر دارد ضریب نیروی لرزه‌ای، بیشتر از قاب‌های فلزی است.
معایب سازه‌های فولادی
ضعف در دمای زیاد
مقاومت ساختمان فلزی با افزایش دما کاهش یافته، اگر دمای دمای اسکلت
فلزی از ۵۰۰ به ۶۰۰ درجه سانتی گراد برسد تعادل ساختمان به خطر می‌افتد.
خوردگی و فساد فلز در مقابل عوامل خارجی
قطعات مصرفی در ساختمان فلزی در مقابل عوامل جوی خورده شده و از ابعاد آن کاسته میشود و مخارج نگهداری و محافظت آن زیاد است.
تمایل قطعات فشاری به کمانش
با توجه به اینکه قطعات فلزی زیاد و ابعاد مصرفی معمولاً کوچک است تمایل به کمانش در این قطعات یک نقطه ضعف به شمار می‌آید.
جوش نامناسب
در ساختمان‌های فلزی اتصال قطعات به همدیگر با جوش، پرچ، پیچ صورت
می‌گیرد. اتصال با جوش به علت عدم مهارت کافی جوش کاران، استفاده از
ماشین آلات قدیمی، عدم کنترل توسط مهندس ناظر، گران بودن هزینه آزمایش جوش،
بزرگترین ضعف است.
موارد و اشکال مصرف فولاد در ساختمان
ورق و تسمه
ورق و تسمه در ساخت قطعات مرکب مانند تیرهای مرکب، ستون‌های مرکب و
تقویت آنها مورد استفاده قرار می‌گیرند و نقش عمده‌ای در ساخت سازه‌های
فلزی دارند. ورق‌هایی که عرض آنها کمتر از ۱۶۰ میلیمتر است، تسمه نامیده
میشود.
ورق‌های موجدار
برای پوشش سقف‌های مرکب و دیواره‌های فولادی استفاده میشود.
میلگرد
انواع میلگرد مصرفی از نظر تولید به دو گروه گرم نورد شده و سرد اصلاح
شده، از نظر سطح به دو گروه ساده و آجدار، از نظر جوش‌پذیری به سه گروه
جوش‌پذیر، جوش‌پذیر مشروط و جوش ناپذیر، از نظر شکلپذیری به سه گروه نرم،
نیمه سخت و سخت تقسیم می‌شوند.
نیمرخ‌های نورد شده
مهمترین نوع و شکل فولادهای ساختمانی از لحاظ نیمرخ‌های که به روش نورد گرم یا سرد به دست می‌آیند به شرح زیر است.
تیرآهن نیمرخ I
این نیمرخ از معمولی‌ترین نیمرخ‌های مصرفی در سازه‌های فلزی است و
مقاومت آن در خمش زیاد است. انواع متداول آن شامل نیمرخ معمولی INP، نیمرخ
بال پهن IPB و نیمرخ نیم پهن IPE است.
نیمرخ U یا ناودانی
این نیمرخ به صورت تک در مقابل خمش ضعیف است و برای جبران این ضعف در
تیرهای مرکب و مشبک و همچنین به صورت جفت به کار می‌برند. نیمرخ ناودانی را
به شکل UNP یا CNP نمایش می‌دهند.
نیمرخ نبشی یا L شکل
نبشی به دو صورت نبشی یا بالهای مساوی یا نامساوی ساخته میشود. این
نیمرخ را در سازه‌های فلزی به خصوص در ساختن اشکال مرکب به کار می‌برند.
نیمرخ سپری یا T شکل
این نیمرخ‌ها در دو نوع به شرح زیر هستند. سپری‌هایی که قاعده آنها دو
برابر ارتفاعشان است و سپری‌هایی که ارتفاع و قاعده آنها با هم برابرند.
مصارف این نیمرخ در کارهای ساختمانی مشابه مصارف نبشی است.
نیمرخ Z
این پروفیل را برای زیرسازی و بستن ورق‌های فلزی یا ورق‌های آزبست سیمانی در سقف‌های شیبدار به کار می‌برند.
نیمرخ‌های توخالی قوطی و لوله
این نیمرخ در ساخت ستون‌ها و مواردی که نیاز به خصوصیات هندسی زیاد، حول هر دو محور اصلی است، استفاده میشود.
پرچ
پرچ‌های ساختمانی معمولاً از فولاد معمولی و فولاد منگنزدار ساخته شده و در سه نوع درجه ۱ و ۲ و ۳ تولید می‌شوند.
واشر
واشرها در کارهای فلزی ساختمان به همراه پیچ‌ها، پیچ‌های دوسر و مهره‌ها
استفاده می‌شوند تا سطح و فضای باربری را افزایش داده و از ساییدگی
جلوگیری شود.
کاربردهای فولادهای ساختمانی
کاربردهای فولاد زنگ نزن بسیار گسترده است. فولاد زنگ نزن و به اصطلاح
همان استیل است. از اشکال مختلف فولاد زنگ نزن در صنایع می‌توان به ورق،
لوله، پروفیل و .. اشاره کرد. از فولاد زنگ نزن برای موارد تزئینی بسیاری
همچون دیوار آسانسور‌ها، دستگیره درب‌ها، ساخت ساعت، وسائل تزئینی منزل و
.. استفاده میشود. هم چنین یکی از بیشترین کاربردهای فولاد زنگ نزن در
آشپزخانه است که برای تولید سینک‌های ظرف شویی، کابینت‌ها، یخچال و فریزر،
اجاق گاز، ماکروفر و … مورد استفاده قرار می‌گیرد.
فولادهای ساختمانی کربنی
به طور کلی این دسته از فولادها به دو دسته اصلی با استانداردهای مختلف تقسیم می‌شوند که به شرح زیر است.
نوع اول با دارا بودن مقاومت در مقابل سایش و حرارت در کارخانجات
سیمان و آجر سازی به منظور ساخت قطعات یدکی مانند سرندهای سنگ شکن، سپرهای
آسیاب، بدنه ماشین آلات و دیگر قطعات یدکی مانند شاتون دسته پیستون، شافت،
دوک، پیم آچار، اهرم، میخ، دنده مارپیچی و انواع کوپلینگ و سایر قطعات
مشابه به کار می‌رود.
نوع دوم فولاد سرد کشیده شده و پلیش خورده ۲-ST60 برای ساخت شافت‌های
چاه عمیق، لوازم یدکی ماشین آلات در راه آهن، نساجی، ماشین سازی، کشتی سازی
و غیره مورد استفاده قرار می‌گیرد.
فولادهای ساختمانی آلیاژی
فولادهای ساختمانی آلیاژی به دو نوع مختلف با موارد مصرف مشخص، تحت
استاندارهای بین المللی تعریف شده در این زمینه تقسیم شده‌اند که هر یک از
آنها به شرح زیر است.
نوع اول این دسته از فولادها دارای چهار استاندارد مختلف است که برای
ساخت قطعات یدکی مانند پلوس، فول، میل لنگ، شاتون، اکسل ماندالین، محور،
شافت، میل گاردن، دسته پیستون و وسایل یدکی هواپیما و سایر قطعات ماشین
آلات به کار می‌رود. فولاد ٧٢٢٥ به علت کم شدن سختی از سطح تا مفز برای
ساخت قطعاتی که ضربه خور زیاد داشته و باید حالت ارتجاعی نیز داشته باشند
بیشتر مورد استفاده قرار می‌گیرند. گرچه این فولادها عملاً برای ساخت
قالب‌های پلاستیکی نیز مورد استفاده قرار می‌گیرند. ولی استانداردهای ٦٥٨٠ و
٦٥٨٢ به علت دارا بودن کرم و نیکل بالا دارای پلیش بهتری هستند.
این فولاد برای ساخت میل لنگ، شافت، اکسل، دوک، شاتون و سایر قطعاتی که
فشارهای معمولی و متوسط را باید متحمل شوند مورد استفاده قرار می‌گیرند.
منبع : عمران سافت
این کلمات به صورت پیش‌فرض زیر مطلب نمایش داده خواهند شد.
بتن ریزی در دال‌ها
باید در یک جهت به طور متوالی انجام شود. محموله‌های بتنی نباید در نقاط
مختلف سطح و به صورت پراکنده ریخته شود و سپس به تسطیح آن پرداخت. همچنین
نباید بتن را در یک محل و در حجم زیاد تخلیه و سپس به طور افقی در طول قالب
حرکت داده شود. با توجه به حجم بتن و روش‌های حمل و تخلیه عملیات باید به
صورتی انجام شود که حتی الامکان از به وجود آمدن اتصال سرد در دال‌ها پرهیز
شود.
بتن ریزی دیوار، ستون و تیرهای اصلی
بتن ریزی در دیوارها باید در لایه‌های افقی با ضخامت یکنواخت صورت گیرد و
هر لایه قبل از ریختن لایه بعدی به طور کام متراکم شود. میزان وسعت بتن
ریزی باید چنان باشد که هنگام ریختن لایه جدید لایه قبلی در حالت خمیری
باشد. عدم رعایت این نکته باعث ایجاد اتصال سرد و در نهایت عدم یکپارچگی
بتن خواهد شد. پیمانه‌های اولیه بتن باید از دو انتها عضو ریخته شوند و سپس
بتن ریزی به قسمت مرکزی سازه ادامه یابد. در تمام حالات باید از جمع شدن
آب در انتها و گوشه‌ها جلوگیری شود.
در بتن ریزی به قسمت مرکزی سازه ادامه یابد. در تمام حالات باید از جمع
شدن آب در انتها و گوشه‌ها جلوگیری شود. در بتن ریزی ستون‌ها حتی الامکان
باید ارتفاع سقوط آزاد بتن را محدود نمود. این ارتفاع برای جلوگیری از جدا
شدن دانه‌ها به ۰/۹ تا ۱/۳ متر محدود میشود.
در صورتی که بتن احیاناً در قالب‌های بلند ریخته شود برای جلوگیری از آب انداختن بتن توصیه میشود از اسلامپ کم (بتن سفت)
استفاده شود. کاستن از سرعت بتن ریزی نیز تا حدود زیادی از آب انداختن بتن
جلوگیری می‌نماید. در ستون‌های بلند در صورت امکان می‌توان بتن را تا تراز
۳۰ سانتیمتر پایین‌تر از تراز قطعی ریخته و پس از یک ساعت، قبل از اینکه
سطح بتن سخت شود بتن ریزی را مجدداً از سر گرفته تا از ایجاد اتصالات سرد
جلوگیری شود.
توصیه میشود برای جلوگیری از ضایعات ناشی از آب انداختگی بتن ارتفاع ستون ۲/۵ سانتیمتر بیشتر اختیار شود و بتن اضافی بعد از آنکه سخت شد تخریب شود. به مظنور جلوگیری از ترک‌های ناشی از نشست خمیری بتن ستون‌ها و دیوارها توصیه میشود بتن ریزی این اعضا حداقل ۲۴ تا ۴۸ ساعت قبل از بتن ریزی تیرهای اصلی، تیرها، دال‌ها، و مجاور آنها انجام شود.
ماهیچه‌ها و سر ستون‌ها باید به صورت یکپارچه با ستون ریخته شوند.
منبع : عمران سافت
نکات مهم مهندسی عمران
نکات مهم در مهندسی عمران
نکات اجرایی ساختمان
نکات مهم ساختمانی
نکات مهم نظارت
نکات مهندسی عمران
نکات مهم اجرایی عمران
نکاتی که باید در اجرای یک ساختمان در نظر داشته باشیم به شرح زیر است
اتصالات خمشی تیر به ستون مختلفی مورد استفاده قرار می‌گیرد. چون عمده
لنگر خمشی تیر در بالهای آن توسعه می‌یابد، بنابراین برای فراهم نمودن یک
اتصال خمشی، باید به نحو مقتضی بالهای تیر به ستون متصل شوند. اتصال
بالهای تیر به ستون از طرق مختلف نظیر اتصال مستقیم و با استفاده از جوش نفوذی و یا پیچ، به صورت غیرمستقیم و توسط ورق‌های روسری و زیرسری و یا توسط ورق فوقانی و نشیمن انجام گیرد.
اتصال مستقیم بالهای تیر به ستون به دلیل نیاز به پخ‌زنی (کونیک نمودن)
بال برای جوش شیاری چندان متداول نیست و استفاده از ورق‌های انتهایی،
ورق‌های فوقانی و تحتانی و یا نبشی نشیمن متداولتر است. اجرای اتصال خمشی
تیر به جان ستون مشکلتر از ایجاد اتصال به بال ستون است. بنابراین برای
اجرای مناسب اتصال تیر به جان ستون می‌توان از یک نیمرخ سپری با طول حدود ۲
برابر ارتفاع تیر که بالها و جان آن که برای قرار گرفتن مناسب در فاصله
بالها و جان ستون بریده شده است، استفاده نمود.
جان ستون توسط جوش گوشه و به بال ستون توسط جوش شیاری انجام می‌گیرد.
راهکار دیگر اتصال تیر به جان ستون، استفاده از ورق‌های فوقانی و نشیمن
تقویت شده است، که در این اتصال جان ستون به شدت در معرض تنش‌های خمش و
موضعی قرار می‌گیرد. بنابراین استفاده از مقطع سپری مناسب‌تر است.
اتصالات تیر به ستون باید بگونه‌ای طراحی شوند که شرایط ایجاد مفصل
پلاستیک در داخل تیر و خارج ازاجزای اتصال را فراهم نمایند. در اتصالات
جوشی تیر به ستون، اتصال بال تیر یا ورق پوششی آن به وجه ستون یا به ورق
پیشانی (فلنج) که به ستون پیچ میشود باید منحصراً از نوع نفوذی کامل باشد.
برای اتصال جان تیر یا ورق اتصال جان، به بال ستون یا ورق انتهایی،
استفاده از جوش نفوذی نسبی یا جوش گوشه مجاز است. رفتار اتصالات تیر به
ستون در قاب‌های خمشی به عنوان اعضای کنترل شونده توسط نیرو در نظر گرفته
می‌شوند.
انواع اتصالات تیر به ستون
انواع اتصالات تیر به ستون‌ها به صورت ذیل طبقه می‌شوند.
اتصالات ساده تیر به ستون
اتصالات خمشی کاملاً گیردار تیر به ستون
اتصالات خمشی نیمه گیردار تیر به ستون
معیار طبقه‌بندی میزان گیرداری اتصالات بر اساس میزان نسبت لنگر خمشی،
تغییر شکل‌ها و دوران‌های ارتجاعی و غیرارتجاعی اتصالات در قاب‌های خمشی
ویژه و متوسط و نیز مقاومت و شکلپذیری اتصال بر اساس محدوده عملکرد ارتجاعی
و غیرارتجاعی آنها طبق پارامترهای ذیل طبقه بندی میشود.
میزان انتقال لنگر
سختی اتصالات
شکلپذیری اتصالات
انواع اتصالات خمشی گیردار از پیش تایید شده تیر به ستون
صورتی که اتصالات معرفی شده در این بخش، ضوابط و محدودیت‌های بیان شده
را تامین نمایند، به عنوان اتصالات خمشی گیردار از پیش تایید شده تیر به
ستون و در قاب‌های خمشی ویژه (SMF) و متوسط (IMF) قابل استفاده خواهند بود.
اتصال پیچی با ورق‌های روسری و زیرسری (BFP)
اتصال مستقیم تیر با مقطع کاهش یافته (RBS)
اتصال از طریق ورق انتهایی با سخت کننده با ورق لچکی (BSEEP) و بدون سخت کننده (بدون ورق لچکی ) (BUEEP) اتصالات فلنجی تیر به ستون
اتصال مستقیم تقویت نشده جوشی (WUF-W)
اتصال جوشی با ورق‌های روسری و زیرسری (WFP)
اتصال تیر به ستون با اتصال لچکی پیچ شده (KBB)
اتصال تیر به ستون از نوع ConXL
رعایت ضوابط و محدودیت‌های بیان شده برای اتصالات معرفی شده باعث تامین گیرداری (FR) میشود.
ویژگی‌ها و مشخصات اتصالات خمشی گیردار از پیش تایید شده
هنگامی که مقادیر مقاومت‌های موجود بر اساس ضوابط آیین‌نام‌های مشخص
میشود، لازم است برای در نظر گرفتن اثرات ناشی از عوامل مختلف نظیر کیفیت
مصالح و ساخت، تجهیزات کارگاهی و رفتار مورد انتظار اتصالات پیش تایید شده و
در جهت محافظه کارانه و تامین قابلیت اعتماد لازم در این اتصالات از ضرایب
کاهش مقاومت استفاده شود. بنابراین برای حالات حدی شکلپذیر از ضریب
مقاومت φd=۱ و برای حالات حدی غیرشکلپذیر از ضریب مقاومت φn=۰/۹ در محاسبه
ظرفیت و مقاومت اعضای مختلف اتصالات تیر به ستون استفاده شده است.
ناحیه حفاظت شده
مطابق تعریف و ضوابط مبحث دهم مقررات ملی ساختمان، ناحیه حفاظت شده در
یک عضو از سازه ناحیه‌ای شکلپذیر از عضو است که انتظار می‌رود در آن مفصل
پلاستیک تشکیل شود. به دلیل اهمیت این ناحیه و رفتار حساس آن در حرکات رفت و
برگشتی سازه، این ناحیه باید عاری از هر گونه عملیاتی که موجب دگرگونی
عملکرد عضو در این ناحیه میشود، باشد. ناحیه حفاظت شده در دو انتهای تیر،
فاصله بین بر ستون تا نصف عمق تیر از محل تشکیل مفصل پلاستیک به سمت داخل
دهانه در نظر گرفته میشود. این ناحیه بجز در مواردی که مشخص شده است باید
کلیه الزامات لرزه‌ای مربوط به اتصالات و مقاطع را تامین نماید.
در اتصالات گیردار خمشی تیر به ستون از پیش تایید شده، ناحیه حفاظت شده
برای هر نوع از این اتصالات به طور جداگانه قابل تعریف است. نظر به اهمیت
ناحیه‌ی حفاظت شده‌ی اعضا در تامین شکلپذیری مورد نیاز، الزامات عمومی که
باید در اجزای ناحیه حفاظت شده در نظر گرفته شود به شرح ذیل است.
بکار بردن وصله مستقیم یا غیرمستقیم جوشی یا پیچی نیمرخ‌ها یا ورق‌های تشکیل دهنده‌ی عضو در ناحیه حفاظت شده ممنوع است.
هر گونه ناپیوستگی ناشی از عملیات ساخت و نصب مانند جوش‌های موضعی،
وسایل کمکی برای نصب،ناصافی‌های ناشی از برش‌های حرارتی در ناحیه حفاظت شده
ممنوع بوده و در صورت وجود باید به نحو مناسبی برطرف شده و تعمیر شود.
خال جوش کردن ورق‌های ذوزنقه‌ای تیرهای مختلط و نیز جوش برشگیرهای از
نوع گل میخ در تیرهای مختلط در ناحیه حفاظت شده، در صورت تامین ضوابط
(اتصالات از پیش تایید شده) مجاز است.
ورق‌های پرکننده انگشتی
این ورق‌ها به منظور همراستا نمودن (هم محور نمودن) و سهولت در اجرای
اجزای سازه‌ای اتصالات بکار برده می‌شوند. ضوابط مربوط به کاربرد این
ورق‌ها در اتصالات جوشی و پیچی در مبحث ۱۰ ملی ساختمان ارائه شده است. در
صورت کاربرد مناسب ورق‌های پرکننده انگشتی تاثیر سازه‌ای بر روی پیش تنیدگی
و آزادشدگی پیچ‌ها و عملکرد اتصالات ندارند. در صورت کاربرد کامل این
ورق‌های پرکننده، تکیه‌گاهی به اندازه ۷۵٪ قطر پیچ در مقایسه با سطح کاهش
یافته‌ی دارای پیچ در وسط آن و در امتداد طولی سوراخ لوبیایی تامین میشود.
به عبارت دیگر نقش ورق‌های پرکننده انگشتی در هر دو طرف عضو و احاطه آنها
توسط مصالح اجزای اتصالات به عنوان رابط بین سوراخ‌های انگشتانه هستند.
کاربرد این ورق‌ها در هر دو نوع از اتصالات گیردار از پیش تایید شده
فلنجی (BSEEP & BUEEP) و اتصال گیردار پیچی به کمک ورق‌های روسری و
زیرسری (BFP) مجاز است.
اتصال گیردار پیچی تیر به ستون از طریق ورق روسری و زیرسری (BFP)
اتصالات خمشی گیردار تیر به ستون با ورق فوقانی و تحتانی پیچ شده به بال
تیر از طریق اتصال جوشی بین ورق‌های پوششی یا ورق‌های فوقانی و تحتانی به
ستون و نیز اتصال پیچی بین بال تیر و ورق‌های فوقانی و تحتانی برقرار
میشود و کلیه اتصالات از نوع اصطکاکی هستند. برای این نوع اتصال ورق‌های
فوقانی و تحتانی باید یکسان باشند، اتصال بین ورق‌های فوقانی و تحتانی به
بال ستون از طریق جوش‌های شیاری با نفوذ کامل CJP و اتصال این ورق‌ها به
بال تیرها از طریق پیچ‌های پر مقاومت ایجاد شده باشد. اتصال جان تیر به بال
ستون از طریق یک ورق به صورت نوار برشی و با جوش و پیچ برقرار میشود.
شروع تسلیم و تشکیل مفصل پلاستیک در تیر و در ناحیه مجاور انتهای
ورق‌های فوقانی و تحتانی یا ورق‌های پوششی رخ می‌دهد. با رعایت محدودیت‌های
ضوابط لرزه‌ای، این نوع اتصالات شرایط لازم را برای استفاده در قاب‌های
خمشی ویژه و متوسط را دارا هستند.
بایستی توجه نمود که کاربرد این اتصالات در قاب‌های خمشی ویژه
با دال بتنی سازه‌ای در صورتی امکان پذیر است که امکان تغییر شکل و دوران
در اتصالات تیر به ستون از طریق ایجاد فاصله بین دال بتنی و ستون، به
اندازه حداقل ۲۵ میلیمتر از دو طرف بال ستون و از مصالح شکلپذیر در فضای
بین بال ستون‌ها و بتن سازه‌ای دال مجاز باشد.
ضوابط و محدودیت‌های اتصال BFP
در این نوع اتصال، طبق ضوابط برای تیرها، استفاده از مقاطع نورد
شده IPE یا مقاطع ساخته شده با ورق‌های فولادی برای مقاطع I شکل مجاز است.
در ستون‌ها نیز با رعایت ضوابط مبحث دهم مقررات ملی ساختمان می‌توان از
نیمرخ نورد شده یا مقاطع ساخته شده نیز استفاده نمود.
اتصال تیر به بال ستون بواسطه ورق‌های فوقانی و تحتانی یا ورق‌های پوششی باید از طریق جوش‌های شیاری با نفوذ کامل برقرار شود.
حداکثر ارتفاع تیرها برای مقاطع نورد شده ۱۰۰ سانتیمتر و برای مقاطع
ساخته شده از ورق به ارتفاع مقطع نوردشده معادل محدود شده است. حداکثر
ارتفاع مقطع نورد شده ستون‌ها هنگامی که از دال سازه‌ای بتنی استفاده
میشود به مقدار ۱۰۰ سانتیمتر محدود شده است. در صورت عدم استفاده از دال
سازه‌ای بتنی حداکثر ارتفاع به مقدار ۴۰ سانتیمتر محدود شود. ستون‌ها با
مقطع صلیبی نباید عرض یا عمق بیشتر از مقادیر مجاز مقاطع نورد شده را داشته
باشند. مقاطع ستون‌های جعبه‌ای بال پهن در صورت مشارکت در عملکرد لرزه‌ای
قاب‌های خمشی در دو راستای متعامد نباید عرض یا عمق بیشتر از ۷۰ سانتیمتر
را داشته باشند.
به منظور تامین شکلپذیری کافی در قاب‌های خمشی ویژه SMF حداکثر وزن
واحد طول تیرها به مقدار ۲۵۰ کیلوگرم بر متر محدود شده است ولی هیچ گونه
محدودیتی برای وزن واحد طول ستون‌ها وجود ندارد.
به منظور تامین شکلپذیری کافی در قاب‌های خمشی ویژه SMF حداکثر ضخامت بال تیر به مقدار ۳۰ میلیمتر محدود شده است.
به منظور تامین تقاضای دوران اتصالات در محدوده غیرخطی برای قاب‌های
خمشی ویژه SMF حداقل نسبت فاصله خال صدهانه به عمق تیر در قاب‌های خمشی
ویژه برابر ۹ و در قاب‌های خمشی متوسط به مقدار ۷ محدود شده است.
نسبت عرض به ضخامت در بالها و جان تیرها و ستون‌ها بایستی مطابق الزامات ضوابط لرزه‌ای مبحث دهم مقررات ملی ساختمان باشد.
جزئیات اتصالات
مشخصات مصالح ورق‌ها
کلیه ورق‌های اتصالات باید مطابق یکی از مشخصات استانداردهای مرسوم و معتبر موجود باشند.
جوش ورق بال تیر
ورق‌های فوقانی و تحتانی بال تیرها باید از طریق جوش شیاری با نفوذ
کامل CJP و با در نظر گرفتن نیروهای لرزه‌ای مورد نیاز بحرانی به بال ستون
متصل شوند. جوش‌های نفوذی فوقانی و تحتانی ورق نباید به یکدیگر متصل شوند.
همچنین اگر در اتصال تیر به ستون از ورق پشت بند برای جوشکاری استفاده شود
آنگاه باید بعد از جوشکاری این ورق برداشته شود. به منظور دسترسی به جوش بی
عیب و بعد جوش مناسب ناحیه زیر پاس ریشه جوش باید تمیزکاری شود.
اتصالات ورق برشی جان تیر
اتصال ورق برشی به بال ستون بایستی از طریق جوش انجام گیرد. اتصال هر
ورق برش به بال ستون باید شامل جوش‌های شیاری با نفوذ کامل CJP، جوش‌های دو
طرفه نفوذی نسبی PJP یا جوش‌های گوشه دو طرفه باشد.
پیچ‌های اتصالات
آرایش پیچ‌ها به طور متقارن و حول محورهای تیر قرار گیرد و تعداد آنها
در صفحات بال اتصالات به دو پیچ درهر ردیف محدود شود. طول مجموعه پیچ‌ها
نباید بیش از عمق تیر باشد و از سوراخ‌های استاندارد در بال تیر وورق
بالها استفاده شود. سوراخ پیچ‌ها در بال تیرها و در ورق‌های بال باید از
طریق دستگاه سوراخکاری و دستگاه مته کاری ایجاد شوند. استفاده از سوراخ‌های
منگنه‌ای (پانچ) مجاز نیست.
محدودیت‌ها و الزامات اتصال تیر با مقطع کاهش یافته RBS
تیرها و ستون‌ها بایستی از نیمرخ نورد شده یا مقاطع ساخته شده از ورق طبق ضوابط ارائه شده برای مشخصات مصالح باشند.
اتصال تیر به ستون از طریق اتصال تیر به بال ستون انجام گیرد.
حداکثر ارتفاع تیرها و ستون‌ها برای مقاطع نورد شده ۱۰۰ سانتیمتر و برای
مقاطع ساخته شده از ورق به ارتفاع مقطع معادل نورد شده محدود شده است.
ابعاد عرض و ضخامت بال ستون‌ها با مقطع صلیبی نباید بیشتر از مقادیر مجاز
آن در مقاطع نورد شده معادل باشند. مقاطع ستون‌های جعبه‌ای بال پهن در صورت
مشارکت در عملکرد لرزه‌ای قاب‌های خمشی در دو راستای متعامد نباید عرض یا
عمق بیشتر از ۷۰ سانتیمتری را داشته باشند.
حداکثر ارتفاع مقطع نورد شده ستون‌ها هنگامی که از دال سازه‌ای بتنی
استفاده میشود به مقدار ۱۰۰ سانتیمتر محدود شده است. در صورت عدم استفاده
از دال سازه‌ای بتنی حداکثر ارتفاع به مقدار ۴۰ سانتیمتر محدود شود.
برای تیرها حداکثر وزن واحد طول به مقدار ۴۵۰ کیلوگرم بر متر محدود شده
است ولی هیچگونه محدودیتی برای وزن واحد طول ستون‌ها وجود ندارد.
حداکثر ضخامت بال اعضا به مقدار ۵۰ میلیمتر محدود شده است. حداقل نسبت
فاصله خال صد هانه به عمق تیر در قاب‌های خمشی ویژه برابر ۷ و در قاب‌های
خمشی متوسط به مقدار ۵ محدود شده است.
نسبت عرض به ضخامت در بالها و جان تیرها و ستون‌ها بایستی مطابق
الزامات ضوابط لرزه‌ای مبحث دهم مقررات ملی ساختمان باشد. برای اینکه
بارهای ثقلی موقعیت مفصل پلاستیک را به فاصله قابل ملاحظه‌ای از مرکز مقطع
کاهش یافته تیر انتقال ندهند، اندازه عرض بال در محاسبات مربوط به نسبت عرض
به ضخامت بال باید بیشتر از عرض بال در فاصله دو سوم از مرکز مقطع کاهش
یافته باشد.
مهاربندی جانبی تیرها ضوابط لرزه‌ای مبحث دهم مقررات ملی ساختمان تامین شود.
مهاربندی جانبی الحاقی باید طبق ضوابط لرزه‌ای مجاور مقطع کاهش یافته و در مجاورت مفاصل پلاستیک انجام گیرد.
در صورت استفاده از مهاربندی جانبی الحاقی، اجزای تشکیل دهنده آن در تیر
نباید در فاصله‌ای بیشتر از d/2 (نصف عمق تیر) از انتهای دورترین موقعیت
مقطع کاهش یافته تیر نسبت به بر ستون قرار داشته باشند. هیچ کدام از اجزای
مهاربندی جانبی نباید بر روی تیر در ناحیه بین بر ستون تا انتهای دورترین
موقعیت مقطع کاهش یافته نسبت به بر ستون قرار داشته باشند. استفاده از
مهارجانبی الحاقی باعث افزایش مقاومت مورد انتظار تیر میشود.
صورت استفاده از مهاربند جانبی الحاقی، عضو مهاری نباید به مقطع کاهش
یافته (ناحیه حفاظت شده) متصل باشد. اعضای مهاربندی جانبی الحاقی در
ناحیه‌ای از اتصال که در آن انتظار وقوع تغییر شکل‌های جانبی و دورانی بر
اساس ضوابط طراحی اتصال RBS پیش بینی شده است ممکن است شروع گسیختگی‌های
زیادی را در این ناحیه تحمل نماید. به این ترتیب در صورت تامین مهاربندی
جانبی الحاقی، بایستی جزئیات اجرایی آن در ناحیه بین بر ستون تا دورترین
موقعیت مقطع کاهش یافته RBS از بر ستون قرار گیرد.
برای سیستم‌های قاب خمشی که در آنها دال بتنی سازه‌ای در بین ناحیه
بحرانی (حفاظت شده) با برشگیرهای جوشی با فواصل مرکز به مرکز حداکثر ۳۰۰
میلیمتر استفاده از مهاربندی جانبی بالا و پایین در مقطع کاهش یافته نیاز
نیستند.
ناحیه بحرانی (حفاظت شده) باید شامل قسمتی از تیر بین بر ستون و انتهای دورترین موقعیت مقطع کاهشیافته تیر نسبت به بر ستون باشد.
اتصال گیردار مستقیم تقویت نشده جوشی WUF-W
در این نوع اتصال امکان دوران و چرخش غیرالاستیک از طریق تسلیم تیر در
ناحیه مجاور برِ ستون وجود دارد.به منظور کنترل گسیختگی اتصال، تمهیداتی در
جوش‌های اتصال بالهای تیر به ستون و نیز جوش‌های اتصالجان تیر به بال ستون
و نیز شکل سوراخ‌های دسترسی جوش ایجاد شده است. با رعایت ضوابط این
مجموعه اتصالات خمشی WUF-W شرایط لازم را برای کاربرد در قاب‌های خمشی
ویژه SMF و متوسط IMF را خواهند داشت.
ضوابط و محدودیت‌های اتصال
تیرها و ستون‌ها از نیمرخ نورد شده یا مقاطع ساخته شده از ورق طبق ضوابط ارائه شده برای مشخصات مصالح باشند.
حداکثر ارتفاع تیرها برای مقاطع نورد شده ۱۰۰ سانتیمتر و برای مقاطع ساخته شده از ورق به ارتفاع مقطع نورد شده معادل محدود شده است.
برای تیرها حداکثر وزن واحد طول تیرها به مقدار ۲۵۰ کیلوگرم بر
متر محدود شده است ولی هیچگونه محدودیتی برای وزن واحد طول ستون‌ها وجود
ندارد.
حداکثر ضخامت بال تیر به مقدار ۳۰ میلیمتر محدود شده است و برای ضخامت
بال مقاطع ستون‌ها فقطرعایت الزامات موجود در مبحث دهم مقررات ملی ساختمان
کافی است.
حداقل نسبت فاصله خال صد هانه به عمق تیر در قاب‌های خمشی ویژه برابر ۷ و در قاب‌های خمشی متوسط به نسبت ۵ محدود شده است.
نسبت عرض به ضخامت در بالها و جان تیرها و ستون‌ها بایستی مطابق الزامات ضوابط لرزه‌ای مبحث دهم مقررات ملی ساختمان باشد.
مهار جانبی تیرها و ستون‌ها مطابق الزامات مبحث دهم مقررات ملی ساختمان و این دستورالعمل تامین شود.
اتصال گیردار جوشی تیر از طریق ورق‌های روسری و زیرسری WFP
کاربرد اتصالات گیردار جوشی به کمک ورق‌های روسری و زیرسری فقط به قاب‌های خمشی وسط محدود میشود.
ضوابط و محدودیت‌های اتصال WFP
ضخامت بال تیر به مقدار ۳۰ میلیمتر محدود شده است.
نسبت دهانه آزاد تیر به عمق مقطع آن نباید از ۵ کمتر در نظر گرفته شود.
در دو انتهای تیر، ناحیه حفاظت شده باید برابر فاصله از بر ستون تا
انتهای ورق‌های روسری و زیرسری (هر کدام که بزرگتر است) بعلاوه نصف عمق تیر
بعد از آن، در نظر گرفته شود. محل تشکیل مفصل پلاستیک Sh در روی تیر باید
در محل انتهای ورق‌های روسری و زیرسری (هر کدام که بزرگتر است) در نظر
گرفته شود.
مهار جانبی تیرها بایستی مطابق الزامات مبحث دهم مقررات ملی ساختمان
تامین شود. تعبیه مهارجانبی در فاصله بین انتهای ناحیه محافظت شده تا نصف
عمق تیر بعد از آن الزامی است. در قاب‌های خمشی با دال بتنی سازه‌ای آنها
در صورتی که تیرها در فاصله بین دو ناحیه محافظت شده دارای برشگیرهای مدفون
در بتن به فاصله حداکثر ۳۰۰ میلیمتر باشند، تعبیه مهار جانبی در محل‌های
مذکور الزامی نیست.
عمق مقطع ستون‌های H شکل و صلیبی در قاب‌های خمشی با دال بتنی سازه‌ای و
دارای برشگیرهای فولادی مدفون در بتن، نباید از ۹۰۰ میلیمتر و در غیاب دال
بتنی سازه‌ای از ۴۰۰ میلیمتر تجاوز نماید. عمق و پهنای ستون‌های قوطی شکل
ساخته شده از ورق نباید از ۷۰۰ میلیمتر تجاوز نماید.
منبع : عمران سافت
این کلمات به صورت پیش‌فرض زیر مطلب نمایش داده خواهند شد.
نکات مهم مهندسی عمران
نکات مهم در مهندسی عمران
نکات اجرایی ساختمان
نکات مهم ساختمانی
نکات مهم نظارت
نکات مهندسی عمران
نکات مهم اجرایی عمران
نکاتی که باید در اجرای یک ساختمان در نظر داشته باشیم به شرح زیر است
آرماتوربندی از حساس‌ترین و بادقت‌ترین قسمت‌های ساختمانی بتنی
است. زیرا تمامی نیروهای کششی در ساختمان به وسیله آرماتورها تحمل میشود.
بدین لحاظ در اجرای آرماتوربندی ساختمان‌های بتنی باید نهایت دقت و حوصله
به عمل آید.
آرماتوربندی کاری تخصصی بوده و دقت و نظارت جدی بر آن الزامی است. در
برخی شرایط تمام مقاومت فونداسیون را آرماتورها تامین می‌کنند. مهندسین
ناظر موظف هستند قبل از اجرای بتن ریزی از آرماتوربندی فونداسیون بازدید به
عمل آورده و تا پایان بتن ریزی نظارت مستمر و مستقیم داشته باشند.
نکات مهم درباره آماتور بندی
از آماتور‌های زنگ زده یا آغشته به روغن نباید استفاده شود و در صورت
وجود آلودگی باید ابتدا به پاکسازی آنها قبل از اجرا اقدام نمود.
خاموت‌ها که آرماتورهای عرضی هستند وظیفه نگهداری آماتور‌های طولی را
دارند و جلوگیری از کمانش آرماتورهای طولی در هنگام فشار بسیار زیاد پس
دقت شود که رعایت ضوابط خاموت گزاری کم اهمیت تر از آرماتور اصلی نیست.
فاصله خاموت‌ها از یکدیگر باید حدود ۲۰ سانتیمتر باشد یا همان یک وجب با دست که به راحتی می‌توان اندازه گرفت.
خاموت‌ها باید به وسیله‌ی سیم آماتور بندی به آماتور‌های طولی بسته شود. در
واقع به وسیله سیم آماتور بندی به تمام آرماتورهای طولی مهار شوند.
تمام آرماتورها باید توسط قیچی مخصوص بریده شوند و نباید آرماتورها را توسط
دستگاه هوا برش برید زیرا باعث میشود چند سانتی متر بریده شده با حرارت
غیر قابل استفاده باشد.
از خم کردن آماتور در دمای پایین‌تر از پنج درجه سانتیگراد خودداری
شود. برای خم کردن دوباره و شکل دادن مجدد، باید تمام آرماتورها به صورت
سرد و با دستگاه مکانیکی خم شوند.
فاصله بین آرماتورها تا سطح قالب بندی باید حداقل ۵/۲ سانتیمتر باشد
تا پوشش بتنی روی آرماتورها دارای ضخامت مناسبی باشد. این کار علاوه بر
ایجاد پیوستگی بین بتن و آرماتور از زنگ زدگی و خوردگی آرماتورها را محافظت
می‌کند.
خم کردن آرماتورها
آرماتور در کارگاه کوچک با دست خم میشود و در کارگاه بزرگ توسط ماشین
آرماتورها به صورت سرد باید خم شود.
آرماتورها قبل از خم باید کاملاً صاف شده باشد.
چکش کاری برای خم کردن مجاز نیست.
ضوابط در خم کردن آرماتور
حداقل قطر فلکه خم کن متناسب با نوع فولاد است.
سرعت خم کردن متناسب با نوع فولاد و دمای محیط انتخاب میشود. در مورد
آرماتورهای سرد اصلاح شده، سرعت خم کردن با روش تجربی به دست می‌آید.
در دمای کمتر از ۵- درجه سلسیوس خم کردن آرماتورها مجاز نیست.
باز و بسته کردن خم‌ها به منظور شکل دادن مجدد، به هیچ وجه مجاز نیست.
وصله آرماتورها
وصله‌های پوششی
وصله‌های جوشی
وصله‌های مکانیکی (کوپلر)
وصله‌های اتکایی
وصله پوششی
متداول‌ترین نوع اتصال در سازه‌های بتنی استفاده از وصله پوششی است، که در اکثر ساختمان‌های بتنی از آن استفاده میشود.
محاسبه میزان طول پوششی مطابق آیین نامه بتن ایران عبارت است از ۱/۳ برابر طول گیرایی (مهاری) آرماتور مد نظر.
در محل طول پوششی باید اطمینان از اتصال دو آرماتور در تمام طول آرماتور حاصل شود.
وصله‌های جوشی
به طوی کلی استفاده از جوش در اتصال دو آرماتور دارای شرایط ویژه‌ی است. روش‌های متداول برای وصله‌های جوشی عبارت است.
اتصال جوشی نوک به نوک خمیری (جوش الکتریکی تماسی)
اتصال جوشی ذوبی با الکترود (جوش با قوس الکتریکی)
وصله‌های مکانیکی
کوپلرها قطعات اتصال دهنده مکانیکی آرماتورها هستند.
این قطعات آرماتور را در راستای هم و بدون خروج از مرکزیت به یکدیگیر متصل می‌کنند و بسیار سبک‌تر از وصله‌ها هستند.
مزایای استفاده از اتصالات مکانیکی نسبت به اتصال اورلب
کاهش تراکم آرماتور
صرفه جویی در آرماتور مصرفی و کاهش هزینه‌های آماده سازی و نصب
قابل استفاده در قطرها و شکل‌ها و طول‌های مختلف آرماتور
استحکام کافی و تحمل نیروها به هنگام صدمه دیدن آرماتور
یکپارچه عمل نمودن آرماتور در محل اتصال
در امتداد هم قرار گرفتن محور آرماتورها در محل نصب
امکان استفاده از تمام طول شاخه آرماتور و نداشتن ضایعات
وصله‌های اتکایی
در وصله‌های اتکایی ضوابط کلی زیر باید رعایت شود.
باید دو آرماتور در امتداد عمود بر محور بریده شوند.
استفاده از وصله‌های اتکایی، فقط برای آرماتورهای تحت فشار با قطر ۲۵ میلیمتر و بیشتر مجاز است.
در وصله‌های اتکایی هر آرماتور باید به سطحی صاف منتهی شود که زاویه آن
نسبت به صفحه عمود بر محور آرماتور از ۱/۵ (یک و نیم) درجه بیشتر نباشد.
استفاده از وصله‌های اتکایی، فقط در اعضای دارای خاموت‌های بسته یا مارپیچ مجاز است.
باید در انجام وصله‌های اتکایی در یک مقطع خودداری شود.
ضوابط در وصله کردن آرماتورها
در قطعات تحت خمش و خمش توام با فشار، نباید بیش از نصف آرماتورها در یک مقطع وصله شود.
در صورت وجود کشش یا کشش ناشی از خمش، حداکثر یک سوم آرماتورها در یک مقطع را می‌توان به وسیله پوشش وصله نمود.
وصله کردن آرماتورهای تحتانی قطعات خم شی در وسط دهانه یا نزدیک به آن
یا آرماتورهای بالایی قطعاه خمشی روی تکیه گاه یا نزدیک آن مجاز نیست.
به طور کلی هر وصله باید ۴۰ برابر قطر آرماتور با وصله مجاور فاصله داشته و در یک مقطع قرار نگیرد.
آرماتور گذاری شالوده‌ها
آرماتورها به صورت شبکه‌ای در کف شالوده قرار داده می‌شوند.
برای ایجاد چسبندگی بیشتر و انتقال مناسب تر نیرو بین فولاد و بتن در
کناره‌های فونداسیون آرماتورهای شبکه با خم ۹۰ درجه به طول معین شکل داده
می‌شوند.
با توجه به میزان بار و عمق فونداسیون، سیستم آرماتور گذاری در آنها
می‌تواند به صورت شبکه‌های تحتانی یا ترکیبی از شبکه‌های تحتانی و فوقانی
باشد.
برای حفظ فاصله مناسب بین دو شبکه از خرک استفاده میشود.
انواع آرماتور استفاده شده در شناژ
آرماتور عرضی
آرماتور طولی
وظایف آرماتور طولی
تقویت ستون در مقابل بارهای فشاری و خمشی
وظایف آرماتور عرضی
نگه داشتن آرماتورهای طولی در جای خود
جلوگیری از کمانه کردن آرماتورهای طولی در هنگام وارد شدن نیروهای فشاری
تقویت ستون در جهت عرض و در مقابل بارهای جانبی
آرماتور عرضی را خاموت می‌گویند. بسته به نوع شکل هندسی ستون از
خاموت‌های مختلفی استفاده میشود. برای ساخت شمع‌ها و ستون‌های استوانه‌ای
یا دایره‌ای شکل از خاموت‌هایی دایره‌ای شکل به نام دورپیچ یا اسپیرال
استفاده می‌کنند.
نحوه اجرای آرماتور بندی ستون
برای آرماتور بندی ستون مراحل زیر انجام میشود.
خم زدن ریشه ستون
انتقال خاموت‌ها از محل ساخت خاموت به محل ستون
جا گذاشتن خاموت‌ها در داخل ریشه ستون
انتقال آرماتورهای طولی ستون از محل آماده شدن به محل ستون
مشخص کردن محل قرار گیری خاموت‌ها بر روی آرماتور طولی با استفاده از گچ
بستن آرماتورهای طولی ستون با آرماتور ریشه هم قطر به وسیله سیم
انتقال خاموت‌ها به محل نشانه گذاری شده با گچ و بستن آنها به آرماتور
دیلم زدن
حداقل پوشش محافظ بتنی روی آرماتور
پوشش بتنی آرماتورها عبارت است از حداقل فاصله رویه آرماتور اعم از طولی
و عرضی تا نزدیک ترین سطح بتن. نظر به اهمیت این پوشش در حفظ و نگهداری
آرماتورها و نهایتاً عمر مفید سازه بتنی، پیمانکار باید نهایت دقت را در
نصب آرماتور و نیز ریختن و متراکم نمودن بتن به عمل آورد تا باعث جابجایی و
تغییر محل آرماتورها نشود. در صورت عدم وجود حداقل پوشش بتنی در نقشه‌های
اجرایی و دستوالعمل‌ها، رعایت مندرجات این قسمت الزامی است.
ضوابط پوشش بتن
ضخامت و پوشش بتنی، نباید از قطر آرماتورهای مصرفی کمتر اختیار شود.
ضخامت پوشش، هیچ گاه نباید از حداکثر قطر شن مصرفی (برای شن تا قطر ۳۲ میلیمتر) کمتر اختیار شود.
در مورد انتهای آرماتورهای مستقیم در قطعات کف و سقف که در معرض تعرق
قرار نمی‌گیرند، به شرط مواقفت دستگاه نظارت رعایت ضخامت پوشش الزامی
نیست.
نکات اجرایی
برای ساختن سازه‌های بتن مسلح باید آرماتورها طبق نقشه تهیه و نصب شوند.
آرماتورها معمولاً به صورت شاخه‌های ۱۲ متری به کارگاه حمل می‌شوند.
آرماتورگذاری فونداسیون معمولاً با یک یا دو شبکه (مش،حصیر) اجرا می‌شوند. بنابراین پس از تعیین محل قرار گیری ستون‌ها (میخکوبی)، نوبت به اجرای آرماتور بندی است.
محل قرار گرفتن ستون با میخ‌هایی که در آکس آن کوبیده شده، قبلاً توسط نقشه بردار تعیین شده باشد.
منبع : عمران سافت
این کلمات به صورت پیش‌فرض زیر مطلب نمایش داده خواهند شد.
